POMOC SPOŁECZNA

Pomoc społeczna i zasady je przyznawania

Zasady przyznawania świadczeń z pomocy społecznej reguluje ustawa z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej ( Dz. U. z 2023 r. poz.901 z późn. zm.) oraz przepisy szczególne.

 I. Prawo do świadczeń z pomocy społecznej przysługuje:

1. osobom posiadającym obywatelstwo polskie mającym miejsce zamieszkania i przebywającym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej
2. cudzoziemcom mającym miejsce zamieszkania i przebywającym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie zezwolenia na osiedlenie się, zezwolenie na pobyt rezydenta długoterminowego Wspólnot Europejskich, zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony udzielonego w związku z okolicznością o której mowa w art. 53 ust. 1 pkt 13 ustawy z dnia 13 czerwca 2003 r. o cudzoziemcach (Dz. U. Nr 128, poz. 1175, z późn. zmianami), zgody na pobyt tolerowany lub w związku z uzyskaniem w Rzeczpospolitej Polskiej statusu uchodźcy
3. obywatelom państw członkowskich Unii Europejskiej lub Europejskiego Obszaru Gospodarczego, przebywającym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, którzy uzyskali zezwolenie na pobyt

II. Zasady udzielania pomocy społecznej

Procedura związana z przyznaniem/odmową przyznania pomocy:

1. Świadczenia pomocy społecznej udzielane są
   • na wniosek osoby zainteresowanej, jej przedstawiciela ustawowego, innej osoby, za zgodą osoby zainteresowanej lub jej przedstawiciela ustawowego
   • z urzędu (tzn. bez wniosku), ale za zgodą osoby zainteresowanej
2. Wpływ wniosku o pomoc rozpoczyna postępowanie administracyjne – w ciągu miesiąca zostanie wydana decyzja administracyjna przyznająca lub odmawiająca przyznania pomocy o jaką ubiega się Wnioskodawca. W uzasadnionych przypadkach może się zdarzyć, że termin załatwienia sprawy zostanie przedłużony do 2 miesięcy – Wnioskodawca jest o tym informowany na piśmie
3. W ciągu dwóch tygodni od złożenia wniosku pracownik socjalny przeprowadza wywiad środowiskowy w miejscu zamieszkania, który ma na celu ustalenie sytuacji osobistej, rodzinnej, dochodowej i majątkowej osób i rodzin, wydania opinii w celu ustanowienia rodziny zastępczej w związku z prowadzonym postępowaniem w sprawie ustanowienia rodziny zastępczej, przyznania pomocy pieniężnej na częściowe pokrycie kosztów utrzymania dziecka, dokonywania oceny sytuacji opiekuńczo-wychowawczej dziecka umieszczonego w rodzinie zastępczej, przyznania pomocy pieniężnej na usamodzielnienie i pomocy pieniężnej na kontynuowanie nauki oraz skierowania dziecka do placówki opiekuńczo-wychowawczej

   Podczas wywiadu precyzowane są potrzeby wnioskodawcy oraz określane są właściwe formy pomocy

4. W przypadku ubiegania się o przyznanie świadczenia z pomocy społecznej po raz kolejny, a także gdy nastąpiła zmiana danych zawartych w wywiadzie, sporządza się aktualizację wywiadu

   W przypadku osób korzystających ze stałych form pomocy aktualizację sporządza się nie rzadziej niż co 6 miesięcy, mimo braku zmiany danych

5. Pracownik socjalny przeprowadzający rodzinny wywiad środowiskowy może domagać się od osoby lub rodziny ubiegającej się o pomoc złożenia oświadczenia o dochodach i stanie majątkowym

   Odmowa złożenia oświadczenia jest podstawą wydania decyzji o odmowie przyznania świadczenia

6. Osoby i rodziny korzystające ze świadczeń z pomocy społecznej są obowiązane niezwłocznie poinformować Ośrodek, o każdej zmianie w ich sytuacji osobistej, dochodowej i majątkowej, która wiąże się z podstawą do przyznania świadczeń
7. Świadczenia pieniężne mogą być wypłacane w kasie Ośrodka, przekazywane na konto, a w uzasadnionych przypadkach (w szczególności osobom ze znacznym stopniem niepełnosprawności) przesyłane pocztą na adres domowy
8. Od każdej decyzji służy prawo odwołania

III. Powody uzasadniające przyznawanie świadczeń

Pomocy społecznej udziela się z powodu (art. 7 ustawy o pomocy społecznej):

1. ubóstwa
2. sieroctwa
3. bezdomności
4. bezrobocia
5. niepełnosprawności
6. długotrwałej lub ciężkiej choroby
7. przemocy w rodzinie
8. potrzeby ochrony macierzyństwa lub wielodzietności
9. bezradności w sprawach opiekuńczo-wychowawczych i prowadzenia gospodarstwa domowego, zwłaszcza w rodzinach niepełnych lub wielodzietnych
10. braku umiejętności w przystosowaniu do życia młodzieży opuszczającej placówki opiekuńczo-wychowawcze
11. trudności w integracji osób, które otrzymały status uchodźcy
12. trudności w przystosowaniu do życia po zwolnieniu z zakładu karnego
13. alkoholizmu lub narkomanii
14. zdarzenia losowego i sytuacji kryzysowej
15. klęski żywiołowej lub ekologicznej

IV. Kryteria dochodowe mające wpływ na prawo do świadczeń

!!!  Nowe kryteria dochodowe w pomocy społecznej od 2025 r.

V. Pozostałe zasady:

1. W systemie pomocy społecznej przez rodzinę rozumie się osoby spokrewnione i niespokrewnione, pozostające w faktycznym związku, wspólnie zamieszkujące i gospodarujące
2. Dochód ustala się w oparciu o kwoty netto, a w jego skład wliczane są m.in.: zarobki, świadczenia ZUS, dodatek mieszkaniowy, świadczenia rodzinne, dochód z gospodarstwa rolnego (liczba hektarów przeliczeniowych), otrzymywane alimenty
3. Osobie odbywającej karę pozbawienia wolności nie przysługuje prawo do świadczeń z pomocy społecznej
4. Osobie tymczasowo aresztowanej zawiesza się prawo do świadczeń z pomocy społecznej, a za okres tymczasowego aresztowania nie udziela się świadczeń
5. Zgłoszenie się z wnioskiem do pomocy społecznej nie oznacza automatycznie, że zostanie ona przyznana – zgłaszane potrzeby muszą odpowiadać celom i mieścić się w możliwościach pomocy społecznej
6. Warunkiem otrzymania pomocy jest wykorzystanie przez osoby/rodziny ubiegające się o pomoc własnych uprawnień, zasobów i możliwości mających na celu przezwyciężenie trudnych sytuacji życiowych
7. Osoby i rodziny korzystające z pomocy społecznej są obowiązane do współdziałania z pracownikiem socjalnym w rozwiązywaniu ich trudnej sytuacji życiowej

VI. Formy Świadczeń

Świadczenia pieniężne: Zasiłek stały, zasiłek okresowy, zasiłek celowy i specjalny zasiłek celowy.

Świadczenia niepieniężne: Praca socjalna, bilet kredytowany, składki na ubezpieczenie zdrowotne, składki na ubezpieczenie społeczne, sprawienie pogrzebu, poradnictwo specjalistyczne, interwencja kryzysowa, posiłek, niezbędne ubranie, usługi opiekuńcze w miejscu zamieszkania.